این مستند محصول ۸ جولای ۲۰۱۶ و ساخته الکس گیبنی است که موضوع آن در رابطه با حمله سایبری ایالاتمتحده آمریکا و اسرائیل علیه برنامه هستهای ایران و آلوده سازی سانتریفیوژهای ایران با ویروس استاکسنت است.
الکس گیبنی مستندساز ۶۲ ساله آمریکایی است که مستندهای او در جشنوارههای گوناگون بارها جایزه دریافت کرده است.
این مستند روند شکلگیری ویروس استاکسنت را با جزئیات کامل شرح میدهد و چگونگی داخل شدن این ویروس به تجهیزات هستهای نطنز را مورد بررسی قرار میدهد. همچنین در این مستند به برنامه سایبری آمریکا با نام Nitro Zeus که برای حمله به زیرساختهای حیاتی ایران طراحی شده است اشاره میشود که حمله ویروس استاکسنت بخشی از این برنامه بوده است.
Zero-Day به چه معناست؟
Zero-day اصطلاحی است که با دو مفهوم متفاوت یکی در زمینههای مربوط به کدنویسی و هک و یکی در زمینه حملات سایبری نظامی مورد استفاده قرار میگیرد. Zero-Day در میان کدنویسان به باگها یا حفرههای موجود در یک کد یا سیستم گفته میشود که هنوز شناسایی نشدند و میتوان از طریق این حفرهها به کد یا سیستم مورد نظر وارد شد و در اصطلاح آنرا هک کرد. دلیل استفاده از این نام برای این حفرهها این است که در اصطلاح صفر روز از شناسایی آنها گذشته است. اما در کاربردهای نظامی سایبری این اصطلاح با معنایی کاملاً متفاوت استفاده میشود.
Zero-Day در کاربردهای جنگ سایبری به تمهیداتی گفته میشود که با فرض این صورت میپذیرند که تمام زیرساختهای اصلی سایبری توسط حمله سایبری دشمن از بین رفته باشد بهعبارتدیگر «روز صفر» در کاربرد نظامی روزی است که تمام زیرساختهای حیاتی سایبری یک کشور از دست رفته باشد و نیاز به احیای آنها از ابتدا است در این صورت نیاز به یک مدیریت بحران وجود دارد که اولویتها را برای بازسازی مشخص کند. به حملهای که باعث چنین رخدادی شود حمله Zero-Day گفته میشود.ازاینرو نام انتخابی برای این مستند دارای یک چنین استعارهای است که به نوعی به هر دو مفهوم اشاره دارد.
آغاز مستند
شروع مستند با نمایش تصاویری از شمای شهر تهران و تصاویر مربوط به یک مستند ایرانی در رابطه با ترور دانشمندان هستهای ایران میباشد که با صحبتهای یک مأمور اطلاعاتی موساد همراه است. سپس نمایش صحنههایی از یک مستند ایرانی که به بازسازی صحنههای ترور دانشمندان هستهای ایران پرداخته است به همراه سخنرانی رئیسجمهور وقت ایران (محمود احمدینژاد) نظر مخاطب را به خود جلب میکند. نمایش تصاویر گوناگون از خبرگزاریهای ایران، مستندات پخش شده در تلویزیون ایران و سخنرانیهای مختلف رئیسجمهور ایران تا انتهای مستند و به زبان فارسی تکرار میشود که در کنار بالا بردن جذابیت مستند شبهات زیادی هم در ذهن مخاطب فارسیزبان یا غیرفارسیزبان به وجود میآورد که نیاز به تأمل بیشتری دارد.همانطور که در بالا ذکر شد
این مستند درباره ویروس استاکسنت و نحوه شناسایی آن میباشد. نام اصلی این حمله «عملیات بازیهای المپیک»یا «حمله به نطنز» بوده است که اسم رمز برنامهای مشترک میان آمریکا و اسرائیل است علیه ایران که با تائید جورج بوش و باراک اوباما طراحی و اجرا شده است و این برنامه در نهادهای امنیتی سایبری آمریکا و اسرائیل یعنی NSA و بخش ۸۲۰۰ در سازمان اطلاعات سایبری اسرائیل با این نام شناخته میشود اما پس از شناسایی آن برای اینکه کدنویسان بتوانند در سراسر دنیا با یک نام واحد آنها بشناسند با استفاده از کلماتی که در کد باینری آن آمده است و اتصال آنها به هم نام Stuxnet را برای آن برگزیدند.